Wakacje

Czarkińscy - znana rodzina kaszubska

13 maja 2012r.

Gniazdem tej niezwykłej i znakomitej rodziny kaszub­skiej jest Chwarzno nad rze­ką Wierzycą. Stoi tu do dziś ładny osiemnastowieczny dwo­rek, niegdyś własność pa­na Felicjana Czarlińskiego, gorącego patrioty i postaci bardzo popularnej w ubieg­łym stuleciu na Kaszubach. Wieść gminna głosi, że to on był bohaterem rymowanej modlitewki o panu Czórlińs- czim (patrz CZÓRLlNSCZI). Pięciu synów Felicjana, pięć imion godnie sławiących ród: Emil, Leon, Eugeniusz, Maksymiliani Wiktor zapi­sało się w historii Kaszub i Pomorza. Najstarszy Emil (urodzony 1833) był działa­czem społecznym, gospodar­czym i politycznym; posłował do parlamentu północnonie- mieckiego z okręgu kartusko- -wejherowskiego i do sejmu pruskiego, aktywnie walczył przeciw germanizacji ojczy­stej ziemi. Wraz z bratem Leonem uczestniczył w po­wstaniach 1848 i 1863 roku. on (urodzony 1835), rów- 5 Bedeker kaszubski Gniazdo znakomitej rodziny |1 ' 1 1 1 ■ S Z kaszubskiej tradycji zja­zdów śpiewaczych, których W latach 1909—1966 odbyło si? 25 (w tym 13 w samym Wej­herowie), narodził się ogólno­polski, a w perspektywie międzynarodowy Festiwal nież poseł na sejm pruski 55 przez 40 lat, zasłużony dzia­łacz oświatowy, należał do czołowych organizatorów po­wstania styczniowego na Po­morzu. Pod pseudonimami „Budrys" i „Piotr Czarny" walczył w Królestwie, był dowódcą kompanii składają­cej się z Kaszubów i Kocie- wiaków. W akcji na rzecz powstania uczestniczyli także młodsi bracia: lekarz Euge­niusz (urodzony 1839) i stu­dent Maksymilian. Gdy Pru­sacy uwięzili w Chełmnie jednego z przywódców orga­nizacji powstańczej, najmłod­szy z Czarlińskich, Wiktor, uczeń gimnazjum, przejął gryps wyrzucony przez okratowane okno i dostarczył pod wskazany adres. Dopomogło to w ucieczce więźnia, ale zmusiło Wiktora do wyjazdu za granicę, do Szwajcarii. Tam ukończył studia inży­nierskie, kontynuowane w Wiedniu. Wiktor Czarliński (urodzony 1849) jest jedną z •■ czołowych postaci polskiej myśli technicznej ubiegłego stulecia — niestety, postacią zapomnianą. W latach 1878——1881 wydawał w Warszawie pismo „Inżynieria i Budow­nictwo", zasilał je własnymi artykułami. Stworzył — bo­daj pierwszy w kraju — dział listów do redakcji. Za­słynął i za granicą, przede wszystkim w Australii, gdzie mieszkał przez wiele lat, pro­wadził badania naukowe i publikował prace w języku angielskim. On to pociągnął za sobą do Australii grupę kaszubskich osadników (patrz EMIGRACJA).