Wakacje

wczasy, wakacje, urlop

Ludność Kaszubska Półwyspu na straży Polskości

10 września 2011r.

Ludność pozostałych miejscowości półwyspu ? wzmiankowanej już w XIV w. Jastarni (późniejszej Jastarni Puckiej) oraz powstałych w XVII w. Chałup i Kuźnicy ? to niewątpliwie ludność kaszubska. Aż do zakończenia I wojny światowej miejscowości te były zamieszkiwane prawie wyłącznie przez stare rody rybackie, spokrewnione między sobą. Kaszubi z półwyspu właśnie dzięki nieomal całkowitej izolacji oparli się germanizacji. Choć nie wszyscy mieli świadomość przynależności do narodowości polskiej, nigdy nie czuli się Niemcami. Wykazał to dobitnie oficjalny niemiecki spis ludności z 1910 r. Ogromną rolę w walce z niemczyzną odegrał kościół katolicki. Tradycyjna religijność rybaków przeciwstawiała się skutecznie wpływom niemieckiego luterańskiego Helu. Podkreślał to m. in. uczony rosyjski Aleksander Hilferding, który w lecie 1856 r. przebywał na półwyspie. Podobnie jak na całym Pomorzu, katolicyzm był synonimem rodzimej tradycji i polskości. Właśnie jakby na przekór zakusom germaniza-cyjnym kaplica w Jastarni Puckiej otrzymała w 1795 r. stałego wikarego. W 1840 r. po zbudowaniu nowego kościoła powstała w Jastarni parafia. Włączono do niej także Kuźnicę. W obrębie starej, swarzewskiej, zostały tylko Chałupy. Oddziaływaniu religijnemu i narodowościowemu nowej parafii jastarniańskiej należałoby przypisać główną rolę w polonizacji Jastarni Gdańskiej (obecny Bór). Poczucie jedności religii i mowy z Kaszubami "lądowymi" dawały rybakom z półwyspu ważniejsze uroczystości religijne, a zwłaszcza odpusty w Swarzewie (16 lipca i 8 września), w których masowo uczestniczyli, oraz pielgrzymki do Kalwarii Wejherowskiej. Kaszubi z półwyspu byli bardzo przywiązani do swego rodzinnego skrawka ziemi. Gdy niektórzy z nich emigrowali w latach czterdziestych XIX w. do Milwaukee w Stanach Zjednoczonych, to postarali się, by zasiedloną przez siebie wyspę Jones Island na jez. Michigan jak najbardziej upodobnić do ojczystych stron. Zasypali więc oddzielający ich od stałego lądu strumyk, by utworzony pseudopółwysep przypominał im Hel. Swojemu patriotyzmowi Kaszubi dali wyraz również w okresie międzywojennym. Na wiecu, który 21 września 1930 r. odbył się w Kuźnicy, sprzeciwili się ostro wystąpieniu niemieckiego ministra Treviranusa. Uchwalona wówczas rezolucja głosiła m. in.: ?Zbyt ciężko dusił nas but pruski, nie pozwalając nam uczyć się i modlić po polsku przez długie lata swych u nas rządów. Dzisiaj wołamy silnym głosem protestu w odpowiedzi ministrowi Treviranusowi. Od Pomorza polskiego ręce precz! Nie ma Polski bez Kaszub, a Kaszub bez Polski". Stanęli także w obronie swojej ziemi we wrześniu 1939 r. Nawet okrutna okupacja hitlerowska nie była w stanie złamać ich ducha. W 1942 r. niemiecki urzędnik rybacki z Wielkiej Wsi Lachmund tak pisał o nich w sprawozdaniu: ?Od chwili włączenia ich do Niemczyzny ludzie ci pośrednio okazują taką postawę, której opisywanie byłoby urągowiskiem. Dialekt kaszubski panuje tu w całej okolicy, a często używany jest w sposób wyzywający..."

ocena 3,6/5 (na podstawie 186 ocen)

Portal nadmorski oferuje ogromną bazę noclegową.
w Polsce, Półwysep helski, Kaszuby, Chałupy, Kuźnica, historia